ΓΡΑΠΤΟΝ ΘΕΙΟΝ ΚΗΡΥΓΜΑ
Μέ ἀφορμή τήν σημερινή μοναδική παραβολή τοῦ μετανοημένου Ἀσώτου θά δανειστῶ λόγους Ἁγίων ἀνδρῶν ἐπάνω στό μυστήριο τῆς Μετανοίας, τῆς ἐξομολογήσεως καί θά τούς ἀπευθύνω στήν ἀγάπη σας.
Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς ἀναφερόμενος στούς πρωτόπλαστους μᾶς λέγει: Τότε μία ἐντολή ἔδωσε ὁ Θεός· τήν παρέβη ὁ ἄνθρωπος καί τά ἔχασε ὅλα καί βρέθηκε ἐκεῖ πού βρέθηκε. Μετά τήν πτώση ὁ Θεός πάλι μία ἐντολή δίνει· δέν δίνει πολλές ἐντολές. Μέσα στή μία αὐτή ἐντολή εἶναι ὅλες οἱ ἐντολές. Καί ἡ μία αὐτή ἐντολή εἶναι ἡ μετάνοια.
Ἀλλά καί τά πρῶτα λόγια πού βγῆκαν ἀπό τό στόμα τοῦ Χριστοῦ, ὅπως τό ξέρουμε καλά, ἡ πρώτη-πρώτη λέξη πού βγῆκε ἀπό τό στόμα του, ὅταν ἄρχισε νά καλεῖ τούς ἀνθρώπους νά τόν ἀκούσουν καί νά κάνουν ὅ,τι πρέπει νά κάνουν, ἦταν μετανοεῖτε. Μετανοεῖτε, ἤγγικε γάρ ἡ Βασιλεία τῶν οὐρανῶν (Ματθ. 4, 17).
Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς ἀναφερόμενος στούς πρωτόπλαστους μᾶς λέγει: Τότε μία ἐντολή ἔδωσε ὁ Θεός· τήν παρέβη ὁ ἄνθρωπος καί τά ἔχασε ὅλα καί βρέθηκε ἐκεῖ πού βρέθηκε. Μετά τήν πτώση ὁ Θεός πάλι μία ἐντολή δίνει· δέν δίνει πολλές ἐντολές. Μέσα στή μία αὐτή ἐντολή εἶναι ὅλες οἱ ἐντολές. Καί ἡ μία αὐτή ἐντολή εἶναι ἡ μετάνοια.
Ἀλλά καί τά πρῶτα λόγια πού βγῆκαν ἀπό τό στόμα τοῦ Χριστοῦ, ὅπως τό ξέρουμε καλά, ἡ πρώτη-πρώτη λέξη πού βγῆκε ἀπό τό στόμα του, ὅταν ἄρχισε νά καλεῖ τούς ἀνθρώπους νά τόν ἀκούσουν καί νά κάνουν ὅ,τι πρέπει νά κάνουν, ἦταν μετανοεῖτε. Μετανοεῖτε, ἤγγικε γάρ ἡ Βασιλεία τῶν οὐρανῶν (Ματθ. 4, 17).
Καί ὅλη ἡ ζωή τοῦ Χριστοῦ καί ὅλο τό κήρυγμά του καί ὅλο τό ἔργο του αὐτό ἦταν· κάλεσμα τῶν ἀνθρώπων σέ μετάνοια.
Εἶναι ἀπαραίτητη ἡ μετάνοια, πού περνᾶ μέσα ἀπό τό μυστήριο τῆς Ἐξομολόγησης, τῆς ἐξαγόρευσης δηλαδή τῶν ἁμαρτιῶν μας στόν Ἐπίσκοπο ἤ τόν ἐντεταλμένο Ἱερέα; Μόνο ἕνας ἀναμάρτητος δέ χρειάζεται Ἐξομολόγηση. Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Θεολόγος γράφει ὅτι ὅποιος θεωρεῖ τόν ἑαυτό του ἀναμάρτητο βρίσκεται σέ πλάνη καί μακριά ἀπό τήν ἀλήθεια (Α’ Ἰω. 1, 8). Ἀλλά καί ὁ μόνος ἀναμάρτητος, ὁ Χριστός, δέχθηκε τό βάπτισμα τῆς μετανοίας ἀπό τόν Πρόδρομο καί ἔδειξε τήν ἀναγκαιότητα τοῦ μυστηρίου.
Εἶναι ἀπαραίτητη σέ αὐτή τήν ζωή ἐδῶ ἡ ἐξομολόγηση; Ναί, διότι ὅπως μᾶς λέγει ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός: "Στήν ζωή τήν ὁποία βρισκόμαστε, εἴμαστε ἱκανοί καί νά πράξουμε καί νά ἐνεργήσουμε, στήν δέ μέλλουσα καί αἰώνια ζωή, δεσμεύονται ὅλες οἱ πρακτικές δυνάμεις τῆς ψυχῆς καί δέν ὑπάρχει εὐκαιρία νά πράξουμε κάτι τό ἀγαθό, γιά τήν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν".
Τί συμβαίνει σήμερα; Ὁ Ἅγιος Παΐσιος ὁ Ἁγιορείτης σκιαγραφεῖ πολύ εὔστοχα τήν περιρρέουσα ἀτμόσφαιρα, καί συνάμα δείχνει τήν λύση λέγοντας ὅτι: «Ἔχουν ἀπομακρυνθεῖ οἱ ἄνθρωποι ἀπό τό μυστήριο τῆς ἐξομολογήσεως, γι’ αὐτό καί πνίγονται ἀπό τούς λογισμούς καί τά πάθη. Πόσοι ἔρχονται καί ζητοῦν νά τούς βοηθήσω σέ κάποιο πρόβλημά τους, καί οὔτε ἐξομολογοῦνται οὔτε ἐκκλησιάζονται! «Ἐκκλησιάζεσαι καθόλου;» τούς ρωτάω. «Ὄχι», μοῦ λένε. «Ἐξομολογήθηκες καμμιά φορά;». «Ὄχι. Ἦρθα νά μέ κάνης καλά». «Μά πῶς; Πρέπει νά μετανοήσεις γιά τά σφάλματα σου, νά ἐξομολογεῖσαι, νά ἐκκλησιάζεσαι, νά κοινωνᾶς, ὅταν ἔχεις εὐλογία ἀπό τόν πνευματικό σου, καί ἐγώ θά κάνω προσευχή νά γίνεις καλά. Ξεχνᾶς ὅτι ὑπάρχει καί ἄλλη ζωή καί πρέπει νά ἑτοιμασθοῦμε γιά ‘κεῖ;». «Κοίταξε, πάτερ, αὐτά πού λές, ἐκκλησίες, ἄλλη ζωή κ.λπ., ἐμένα δέν μέ ἀπασχολοῦν. Αὐτά εἶναι παραμύθια. Ἔχω πάει σέ μάγους, σέ μέντιουμ καί δέν μπόρεσαν νά μέ κάνουν καλά. Ἔμαθα ὅτι ἐσύ μπορεῖς νά μέ κάνης καλά». Τούς μιλᾶς γιά ἐξομολόγηση, γιά τήν μέλλουσα ζωή, καί σοῦ λένε «αὐτά εἶναι παραμύθια», καί ἀπό τήν ἄλλη μεριά: «Βοήθησέ με, παίρνω χάπια». Πῶς; Μέ μαγικό τρόπο θά γίνουν καλά;
Καί βλέπεις, πολλοί, ἐνῶ ἔχουν προβλήματα πού τά προκάλεσαν οἱ ἁμαρτίες τους, δέν πηγαίνουν στόν πνευματικό πού μπορεῖ νά τούς βοηθήσει θετικά, ἀλλά καταλήγουν νά ἐξομολογοῦνται στούς ψυχολόγους. Λένε τό ἱστορικό τους, τούς συμβουλεύονται γιά τά προβλήματά τους καί, ἄν ἔχουν νά περάσουν ἕνα ποτάμι, τούς ρίχνουν μέσα καί ἤ πνίγονται ἤ βγαίνουν, ἀλλά ποῦ βγαίνουν… Ἐνῶ, ἄν πᾶνε νά ἐξομολογηθοῦν στόν πνευματικό, θά περάσουν στήν ἄλλη ὄχθη ἀπό τήν γέφυρα ἄνετα, γιατί μέ τό μυστήριο τῆς ἐξομολογήσεως ἐνεργεῖ ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ καί λυτρώνονται».
Ἀλήθεια, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί δέν εἶναι κρῖμα καί ἄδικο νά ἔχουμε στά χέρια μας τώρα ἕνα τέτοιο ὑπέροχο δῶρο ἀπό τόν Θεό καί νά τό ἀξιοποιοῦμε μέ τό σταγονόμετρο, μιά ἤ δύο φορές τόν χρόνο;
Ἡ σημερινή παραβολή ἄς ἀποτελέσει ἐφαλτήριο, μιά ὤθηση γιά ἕνα γενναῖο ἐσωτερικό ψυχικό ξεκαθάρισμα, πού μέ τήν χάρη τοῦ Παντοδύναμου Θεοῦ θά ἀποβεῖ σωτήριο γιά μᾶς, ἀλλά καί τούς γύρω μας. Γένοιτο.
Εἶναι ἀπαραίτητη ἡ μετάνοια, πού περνᾶ μέσα ἀπό τό μυστήριο τῆς Ἐξομολόγησης, τῆς ἐξαγόρευσης δηλαδή τῶν ἁμαρτιῶν μας στόν Ἐπίσκοπο ἤ τόν ἐντεταλμένο Ἱερέα; Μόνο ἕνας ἀναμάρτητος δέ χρειάζεται Ἐξομολόγηση. Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Θεολόγος γράφει ὅτι ὅποιος θεωρεῖ τόν ἑαυτό του ἀναμάρτητο βρίσκεται σέ πλάνη καί μακριά ἀπό τήν ἀλήθεια (Α’ Ἰω. 1, 8). Ἀλλά καί ὁ μόνος ἀναμάρτητος, ὁ Χριστός, δέχθηκε τό βάπτισμα τῆς μετανοίας ἀπό τόν Πρόδρομο καί ἔδειξε τήν ἀναγκαιότητα τοῦ μυστηρίου.
Εἶναι ἀπαραίτητη σέ αὐτή τήν ζωή ἐδῶ ἡ ἐξομολόγηση; Ναί, διότι ὅπως μᾶς λέγει ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός: "Στήν ζωή τήν ὁποία βρισκόμαστε, εἴμαστε ἱκανοί καί νά πράξουμε καί νά ἐνεργήσουμε, στήν δέ μέλλουσα καί αἰώνια ζωή, δεσμεύονται ὅλες οἱ πρακτικές δυνάμεις τῆς ψυχῆς καί δέν ὑπάρχει εὐκαιρία νά πράξουμε κάτι τό ἀγαθό, γιά τήν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν".
Τί συμβαίνει σήμερα; Ὁ Ἅγιος Παΐσιος ὁ Ἁγιορείτης σκιαγραφεῖ πολύ εὔστοχα τήν περιρρέουσα ἀτμόσφαιρα, καί συνάμα δείχνει τήν λύση λέγοντας ὅτι: «Ἔχουν ἀπομακρυνθεῖ οἱ ἄνθρωποι ἀπό τό μυστήριο τῆς ἐξομολογήσεως, γι’ αὐτό καί πνίγονται ἀπό τούς λογισμούς καί τά πάθη. Πόσοι ἔρχονται καί ζητοῦν νά τούς βοηθήσω σέ κάποιο πρόβλημά τους, καί οὔτε ἐξομολογοῦνται οὔτε ἐκκλησιάζονται! «Ἐκκλησιάζεσαι καθόλου;» τούς ρωτάω. «Ὄχι», μοῦ λένε. «Ἐξομολογήθηκες καμμιά φορά;». «Ὄχι. Ἦρθα νά μέ κάνης καλά». «Μά πῶς; Πρέπει νά μετανοήσεις γιά τά σφάλματα σου, νά ἐξομολογεῖσαι, νά ἐκκλησιάζεσαι, νά κοινωνᾶς, ὅταν ἔχεις εὐλογία ἀπό τόν πνευματικό σου, καί ἐγώ θά κάνω προσευχή νά γίνεις καλά. Ξεχνᾶς ὅτι ὑπάρχει καί ἄλλη ζωή καί πρέπει νά ἑτοιμασθοῦμε γιά ‘κεῖ;». «Κοίταξε, πάτερ, αὐτά πού λές, ἐκκλησίες, ἄλλη ζωή κ.λπ., ἐμένα δέν μέ ἀπασχολοῦν. Αὐτά εἶναι παραμύθια. Ἔχω πάει σέ μάγους, σέ μέντιουμ καί δέν μπόρεσαν νά μέ κάνουν καλά. Ἔμαθα ὅτι ἐσύ μπορεῖς νά μέ κάνης καλά». Τούς μιλᾶς γιά ἐξομολόγηση, γιά τήν μέλλουσα ζωή, καί σοῦ λένε «αὐτά εἶναι παραμύθια», καί ἀπό τήν ἄλλη μεριά: «Βοήθησέ με, παίρνω χάπια». Πῶς; Μέ μαγικό τρόπο θά γίνουν καλά;
Καί βλέπεις, πολλοί, ἐνῶ ἔχουν προβλήματα πού τά προκάλεσαν οἱ ἁμαρτίες τους, δέν πηγαίνουν στόν πνευματικό πού μπορεῖ νά τούς βοηθήσει θετικά, ἀλλά καταλήγουν νά ἐξομολογοῦνται στούς ψυχολόγους. Λένε τό ἱστορικό τους, τούς συμβουλεύονται γιά τά προβλήματά τους καί, ἄν ἔχουν νά περάσουν ἕνα ποτάμι, τούς ρίχνουν μέσα καί ἤ πνίγονται ἤ βγαίνουν, ἀλλά ποῦ βγαίνουν… Ἐνῶ, ἄν πᾶνε νά ἐξομολογηθοῦν στόν πνευματικό, θά περάσουν στήν ἄλλη ὄχθη ἀπό τήν γέφυρα ἄνετα, γιατί μέ τό μυστήριο τῆς ἐξομολογήσεως ἐνεργεῖ ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ καί λυτρώνονται».
Ἀλήθεια, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί δέν εἶναι κρῖμα καί ἄδικο νά ἔχουμε στά χέρια μας τώρα ἕνα τέτοιο ὑπέροχο δῶρο ἀπό τόν Θεό καί νά τό ἀξιοποιοῦμε μέ τό σταγονόμετρο, μιά ἤ δύο φορές τόν χρόνο;
Ἡ σημερινή παραβολή ἄς ἀποτελέσει ἐφαλτήριο, μιά ὤθηση γιά ἕνα γενναῖο ἐσωτερικό ψυχικό ξεκαθάρισμα, πού μέ τήν χάρη τοῦ Παντοδύναμου Θεοῦ θά ἀποβεῖ σωτήριο γιά μᾶς, ἀλλά καί τούς γύρω μας. Γένοιτο.
Πρεσβύτερος π.Παῦλος Καλλίκας
